Son günlerde Bakanlığında ikazda bulunduğu sarı serum tehlikesi çocuklara sıçradı. Bilinçsiz yere süratlice uygunlaşmak uğruna taktırılan sarı serum çocukların hayatına mal oluyor. Uzmanlar aileleri uyardı.
Halk ortasında “sarı serum” olarak bilinen, vitamin ve ilaç içeren serum ilaçları bağışıklığı güçlendirmek maksadıyla kullanılsa da bilinçsiz yere evde sıhhat hizmeti ismi altında konut ve iş yerlerine gidilerek uygulanan sarı serum ölümcül sonuçlara neden oluyor. Geçtiğimiz günlerde sarı serum kullanan iki kişi hayatını kaybetti. ‘Sarı serum’ kullanımının çocuklara kadar indiğini belirten uzmanlardan hayati kıymet arz eden açıklama geldi.
TATD Çocuk Acil Çalışma Kümesi Üyesi ve Acil Tıp Uzmanı Dr. Şeyda Kaptan atom, vitamin kokteyli üzere konseptlerle pazarlanan ve doktor gözetimi dahi olmadan yapılan ‘Hastane dışı’ serum uygulamalarının hayatı tehdit ettiğini belirterek değerli açıklamalarda bulundu.
Öte yandan toplumsal medya üzerinden rahatlıkla ulaşılabilen birtakım firma ya da bireyler, 1500 liraya adrese teslim, içinde ağrı kesiciden vitaminlere, 6-7 kalem ilaç bulunan kokteyl serumla 300 liraya antibiyotik ve ağrı kesici içeren iğne hizmeti veriyor. Doktor muayenesi dahi olmadan yapılan bu uygulamalar, uygunlaşmak yerine hayatı tehdit eden tablolara yol açabiliyor.
“SERUM İNANCI EN BÜYÜK PROBLEM”
‘Anne kız serumu’, ‘Çocuklara özel atom serum’, ‘Evde ateş düşürücü ağrı kesici serum’ sloganlarıyla pazarlanan bu tedavilere bilhassa kış enfeksiyonlarının arttığı bu günlerde sıkça başvurulduğunu vurgulayan Dr. Kaptan, “Kış sezonu, aslında okul çağında da olan çocuklarımızda bilhassa birbirlerine bulaşla bir arada ateş, soğuk algınlığı belirtileri, burun akıntısı, öksürük, yaygın kas eklem ağrısı üzere şikayetler artmış bulunmakta. Acil servise de müracaatlar eş vakitli olarak artıyor. Asıl sorun, serum talebindeki artış, bizi asıl zorlayan. Zira aileler serumla güya daha süratli güzelleşecekmiş, lakin serum aldığı vakit çocuğun tedavisi tamamlanacak inancıyla geliyor. ‘Serum şifası’ inancı buradaki en büyük sorun. Bir periyot ‘Çocuğum antibiyotiksiz güzelleşmiyor, antibiyotik yazın hocam’ kısmından ‘Serum almazsa güzelleşmiyor; serum alsın’ a dönmeye başladı. Aile içinde o kadar konuşulmuş ki 3 yaşında bir çocuk hastam ‘Bana serum tak, ben o denli iyileşirim’ diyebiliyor. Bunu çocuğun bilmemesi lazım” dedi.
“TEHLİKE DAHA DA BÜYÜYOR”
Çocukta önemli bir sıvı kaybı olmadığı sürece serumun bir yararının olmadığını söyleyen Kaptan, “Hatta içine konulan ek ilaçlarla alerjik tepki, vazovagal tepki (şuur kaybı), mevte dahi varabilen anafilaktik şoklara kadar gidebiliyor bu süreç. Hastane dışı uygulamalar, mesken içi, eczanelerde yaptırdıklarını duyuyoruz; ağlık kabinleri, teçhizatlı olmayan sıhhat üniteleri duyuyoruz, konutunda serum taktırmak için birilerinin olduğunu duyuyoruz. Bunlar en tehlikelisi. Zira verdiğiniz her ilacın yan tesir yapabilme potansiyeli var. Biz hastaneye içerisinde bile taktığımızda gözümüzün önünde takip ederek süreci ilerletiyoruz. Hiç denetimsiz bir ortamda bunu takmak, çok büyük bir cüret istiyor.B1, B6, B12 vitamini, C vitamini koyuyorlar. Alerjik tepki buradan kaynaklanıyor. Bunların yanı sıra ekstra steroidler, antibiyotikler, ağrı kesici, ateş düşürücü ilaçlar eklenebiliyor. Bütün bu ilaçları karışım formunda verdikleri için, hangisine alerjik tepki geliştiğini dahi anlayamıyoruz. İçerisine 6-7 kalem ilaç koyduklarını biliyoruz. Buradaki tehlike daha da büyüyor” diye konuştu.
“EVDE KALBİ DURUP SIKINTI DÖNDÜRDÜĞÜMÜZ HASTA OLDU”
Çoğunlukla meskeninde yahut uygun olmayan hastane dışı bir ortamda serum taktırıp sonrasında alerjik tepkiyle, arrest denilen teneffüsün baskılandığı, kalbin durduğu tablolarla kliniklerine çok sayıda hasta geldiğini kaydeden Dr. Kaptan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Örneğin daha evvelden yaşadığımız bir hadiseydi, konutunda serum taktırmış. O anda gelişen alerjik tepkiye karşı konutta uygulamayı yapan kişinin rastgele bir teçhizatı, ilaçları yok. Konutta arrest oluyor çocuk. 112 ambulansla bize getirildi. Teneffüsü baskılanmıştı, hava yollarında önemli bir ödem gelişmişti. Buna bağlı olarak kalbi de durmuştu. Bizim burada müdahalelerimizle birlikte çok şükür döndürdük ve entübe ettik, düzgünleşti; lakin sonrasında gelişebilecek hasarları, gencecik bir beşerde hayal bile edemiyoruz. Tabibin hastayı görüp değerlendirdikten sonra tedaviye başlaması ve bir takip sürecine alması da buradaki en değerli parametre”