Tuvalet eğitimi, hem bebek hem de ebeveynler için kıymetli bir dönüm noktasıdır.Çocuğun tuvalet eğitimine hazır olup olmadığını anlamak değerlidir. Her çocuğun gelişim suratı farklıdır, bu nedenle telaşlı davranmamak ve çocuğun hazır olduğunu gösteren işaretleri gözlemlemek kıymetlidir.
Bebeklikten çocukluğa geçişin kıymetli adımlarından biri olan tuvalet eğitimi, hem bebek hem de ebeveynler için sabır, anlayış ve gerçek yaklaşımlar gerektiren bir süreçtir. Bu rehber, tuvalet eğitimine ne vakit başlanması gerektiğinden, farklı formüllere, karşılaşılabilecek zorluklara ve tahlil tekliflerine kadar kapsamlı ve özgün bilgiler sunmayı amaçlamaktadır.
DOĞRU VAKTİ YAKALAMAK
Tuvalet eğitimi için kesin bir yaş aralığı vermek aldatıcı olabilir zira her bebeğin gelişim suratı farklıdır. Lakin genel olarak birden fazla çocuk, 18 ay ile 3 yaş ortasında tuvalet eğitimine hazır hale gelmeye başlar. Burada değerli olan, bebeğinizin fizikî, duygusal ve bilişsel olarak bu sürece hazır olup olmadığını gözlemlemektir.
Bebeğinizin tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösteren işaretler:
Fiziksel Hazırlık:
- En az 2 saat yahut daha uzun mühlet kuru kalabilmesi.
- Düzenli ve kestirim edilebilir kaka vakitleri olması.
- Mesane ve bağırsak kaslarını denetim edebilmeye dair belirtiler göstermesi (örneğin, tuvaletini yaparken yüzünün kızarması, ıkınması gibi).
- Pantolonunu yahut bezini kendi başına üst çekip indirebilmesi.
Duygusal ve bilişsel hazırlık:
- Tuvalete yahut lazımlığa ilgi göstermesi, sorular sorması.
- Sizin tuvaleti kullanmanızı merakla izlemesi.
- Basit yönergeleri anlayabilmesi ve uygulayabilmesi.
- “Islak” ve “kuru” üzere sözlerin manasını anlaması.
- Kaka yahut çiş yaptıktan sonra rahatsızlık hissetmesi ve bunu tabir etmeye çalışması.
- Bağımsızlık isteğinin artması.
Çocuğunuzun hazır olduğunu gösteren bu işaretlerden birkaçını birebir anda sergilemesi değerlidir. Telaşlı davranmak ve şimdi hazır olmayan bir bebeği zorlamak, sürecin uzamasına ve olumsuz tecrübelere yol açabilir.
TUVALET EĞİTİMİ NASIL VERİLMELİ?
HAZIRLIK AŞAMASI
Lazımlık veya klozet adaptörü seçimi:
Bebeğinizin rahat edeceği, inançlı ve ilgisini çekecek bir lazımlık yahut klozet adaptörü seçin. Birlikte seçim yapmak onun sürece iştirakini artırabilir.
Tuvalet köşesi oluşturma:
Lazımlığı yahut adaptörü banyoda yahut kolaylıkla ulaşabileceği bir yerde konumlandırın. Burayı onun için şirin hale getirebilirsiniz (örneğin, sevdiği bir oyuncak yahut kitap bulundurarak).
Tanıştırma:
Lazımlığı yahut adaptörü bebeğinize tanıtın. Ne işe yaradığını kolay bir lisanla anlatın. Üzerine kıyafetleriyle oturmasına müsaade verin, bu ona alışmasına yardımcı olacaktır.
Rol model olma:
Tuvaleti kullanırken bebeğinizin sizi gözlemlemesine müsaade verin. Bu, tuvalet kullanımının doğal bir süreç olduğunu anlamasına yardımcı olur.
ALIŞTIRMA AŞAMASI
Rutin Oluşturma:
Bebeğinizi gün içinde makul aralıklarla (örneğin, uyandıktan sonra, yemeklerden sonra ve yatmadan önce) lazımlığa yahut adaptöre oturtun. Başlangıçta kısa mühletlerle başlayın (5-10 dakika).
Sabırlı Olun:
Bebeğinizin tuvaletini yapması için baskı yapmayın. Yapmasa bile onu tebrik edin ve tekrar deneyeceğinizi söyleyin.
Olumlu Pekiştirme:
Başarılı her denemede (tuvaleti lazımlığa yahut adaptöre yaptığında) onu bol bol övün, alkışlayın yahut küçük, evvelden belirlenmiş bir ödül verin. Mükafatların dengeli olması değerlidir.
İletişim Kurma:
Tuvaletini yaparken “çiş”, “kaka” üzere kolay sözler kullanarak bu sözleri öğrenmesine yardımcı olun. Muhtaçlığı olduğunda size söylemesi için teşvik edin.
Kazalara Sakin Yaklaşım:
Tuvalet eğitimi sürecinde kazalar kaçınılmazdır. Bebeğinizi asla azarlamayın yahut utandırmayın. Sakin bir biçimde paklığı yapın ve bir dahaki sefere tuvalete gitmeyi tekrar deneyebileceğinizi söyleyin.
BEZ BIRAKMA AŞAMASI
Gündüz Bezi Bırakma:
Bebeğiniz gündüzleri tertipli olarak kuru kalmaya başladığında ve tuvaletini haber vermeye başladığında gündüz bezini bırakabilirsiniz. Ona rahat, kolay kolay çıkarabileceği iç çamaşırı ve kıyafetler giydirin.
Alıştırma Külotları:
Bez yerine alıştırma külotları kullanmak, bebeğinizin ıslaklığı hissetmesine yardımcı olabilir ve tuvalete gitme isteğini artırabilir.
Gece Bezi Bırakma:
Gece kuru kalmak, gündüz denetiminden sonra gelişen bir maharettir. Bebeğiniz birkaç hafta boyunca gündüzleri tertipli olarak kuru kalıyorsa ve sabahları bezi çoklukla kuruysa gece bezini bırakmayı düşünebilirsiniz. Yatmadan evvel sıvı alımını sınırlamak ve tuvalete gitmesini sağlamak yardımcı olabilir.
ÖNEMLİ İPUÇLARI
Tuvalete Oturmayı Reddetme
Lazımlığı yahut adaptörü oyunlaştırmayı deneyin. Sevdiği bir oyuncakla oturmasına müsaade verin, kitap okuyun yahut müzik söyleyin. Zorlamaktan kaçının, bir mühlet orta verip tekrar deneyin.
Kaka Yapmaktan Korkma
Bu durum çoklukla daha evvel yaşanan kabızlık yahut ağrılı bir tecrübeden kaynaklanabilir. Lifli besinlerle beslenmesine itina gösterin, bol sıvı tüketmesini sağlayın ve tuvaleti eğlenceli hale getirmeye çalışın. Gerekirse bir çocuk tabibine danışın.
Geriye Gitme (Regresyon)
Tuvalet eğitiminde ilerleme kaydedildikten sonra kimi çocuklar gerilim, hastalık yahut büyük bir ömür değişikliği üzere nedenlerle tekrar alt ıslatma yahut kaçırma meseleleri yaşayabilirler. Bu durumda sakin kalın, bebeğinizi suçlamayın ve ona dayanak olun. Ekseriyetle bu durum geçicidir.
Gece Alt Islatma
Gece kuru kalmak vakit alabilir. Yatmadan evvel sıvı alımını sınırlayın, tuvalete gitmesini sağlayın ve yatağı esirgeyici örtülerle hazırlayın. Bebeğinizi gece tuvalete kaldırmak işe yarayabilir. Şayet sorun devam ederse bir doktora danışın.