Adana’da bir bebeğe kayyum atanmasıyla tekrar alevlenen ‘topuk kanı’ tartışmaları, toplumsal medyada bilgi kirliliğine ve önyargılara sebep oluyor. Topuk kanı vermeyi reddeden ailelerin sayısının 5 kat arttığı gözlemlenirken Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Yakup Çağ, hayati değer taşıyan topuk kanı uygulaması hakkında bilinmesi gereken tüm ayrıntıları Yasemin.com için kıymetlendirdi.
HABERE İLİŞKİN GÖRÜNTÜ İÇİN TIKLAYIN İZLE
Bazı genetik ve metabolik hastalıkların erken teşhisi için bebeğin topuğundan kan alınarak tarama gerçekleştiriliyor. Fakat son yıllarda bebeklerden topuk kanı alınması uygulamasına karşı çıkan aile sayısının beş kat arttığı açıklandı. O denli ki Adana’da bebeklerinden topuk kanı alınmasına müsaade vermeyen bir ailenin 2,5 aylık çocuğuna kayyum atanması, topuk kanı tartışmalarını bir defa daha alevlendirdi. Türkiye’de son periyotta aşı reddi ile topuk kanı alınması uygulamasına karşı bir bölümün oluştuğu biliniyor.
Fenilketonüri, hipotiroidizm, dehidrogenaz eksikliği, serum bilirubin ve glikoz ölçümleri, kistik fibrozis, biyotinidaz eksikliği ve konjenital adrenal hiperplazisi (böbrek üstü bez hastalığı) üzere doğuştan meydana gelen genetik yahut metabolik hastalıkların erken teşhis edilebilmesi için hayli kıymetli olan topuk kanı alınması uygulaması nedir? Topuk kanı alınmazsa ne üzere sonuçlar ortaya çıkar? Ailelerin ‘topuk kanı uygulamasına’ çekimser yaklaşma sebebi nedir?
Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Yakup Çağ, topuk kanı uygulaması hakkında gerçek bilinen yanlışlara dikkat çekti ve ebeyevnlere değerli ihtarlarda bulundu.
TOPUK KANI NEDEN ALINIR? TOPUK KANI UYGULAMASI NEDİR?
Yeni doğan bebeklerden topuk kanı alınma nedenleri ve yararlarını kıymetlendiren Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Yakup Çağ, şöyle konuştu:
“Yeni doğan bebeklerde doğumdan sonra görülebilen birtakım hastalıklar mevcuttur ve bu hastalıkların birçok “nadir” görülen hastalıklardır. Lakin kelam konusu hastalıklar doğumdan çabucak sonra değil ilerleyen süreçte bulgu verdiği için geç kalmamak ismine erken teşhis epeyce kıymetli. Erken tedavi sürecinin gerçekleşmesi ‘ölüm’ dahil olmak üzere pek çok riskin ortadan kaldırılmasını sağlamaktadır. Bu manada topuk kanının alınmasıyla kelam konusu hastalıkların erken tanısı gerçekleşebilmektedir.”
“NADİR GÖRÜLEN HASTALIKLAR ERKENDEN TEŞHİS EDİLEBİLİR”
Topuk kanı alınması uygulamasının az görülen hastalıkların teşhisinde kıymetli bir rol üstlendiğini kelamlarına ekleyen Çağ, “Fenilketonüri, kistik fibrozis, konjenital adrenal hiperplazisi, SMA hastalığı üzere hastalıklar topuk kanı uygulamasıyla erkenden fark edilebilir. Topuk kanı sonrası erken teşhis gerçekleştirilirse zeka geriliği başta olmak üzere pek çok riski ortadan kaldırmak mümkün.” sözlerini kullandı.
TOPUK KANI UYGULAMASINA AİLELER NEDEN ÖNYARGILI?
“Son devirlerde toplumsal medyadaki yanlış ve kirli paylaşımı ailelerin ‘topuk kanı uygulamasına karşı çıkmasına neden olabilir. Topuk kanı almanın bebeğe hiçbir biçimde ziyanı yoktur.” tabirlerini kullanan Çağ, bebek sahibi ailelerin bu uygulama hakkında hiçbir biçimde kaygı etmemesi gerektiğinin altını çizdi.
“UYGULAMA ESNASINDA BEBEĞE RASTGELE BİR İLAÇ ENJEKTE EDİLMESİ KELAM KONUSU DEĞİL”
Özellikle topuk kanı alınırken rastgele bir yabancı husus ya da ilacın bebeğe verilmediğine işaret eden Çağ, “Bu uygulama esnasında bebeğe rastgele bir ilaç enjekte edilmemektedir. Bu uygulama esnasında sırf bir ölçü kan alınıp bebekte ilerleyen periyotlarda ortaya çıkabilecek hastalıklar taranmaktadır. Kan, damardan dahi değil topuktan alınmaktadır ve büsbütün bebeği korumak hedefli yapılmaktadır.” şeklinde konuştu.
“TOPUK KANI ALINMASININ BEBEĞE ZİYANI DEĞİL YARARI VAR”
Topuk kanı uygulaması konusunda şuurlu bir bakış açısı benimsemenin değerine vurgu yapan Çağ, “Erken teşhis ve tedbir çok kıymetli. Topuk kanı uygulamasına geç kalınırsa, bebeğin de etkilenme süreci o kadar fazla olacaktır. Toplumsal medyada paylaşılan ‘yanlış’ bilgilere lütfen kanmayın. Bu uygulamanın bebeğe ziyanı değil bilakis yararı var. Topuk kanı konusunda lütfen şuurlu olalım.” diyerek ebeveynlere seslenmeyi ihmal etmedi.
