Depremlerin ne vakit olacağını evvelden kestirmek mümkün olmasa da hakikat bilgi ve eğitimle, çocuklarımızı ve kendimizi bu tıp olayların olumsuz tesirlerinden kıymetli ölçüde koruyabiliriz. Zelzele konusunda bilinçlenmek ve yanlışsız davranışları öğretmek en büyük hazırlıktır.
Doğanın güçlü bir olayı olan sarsıntı, yetişkinler için bile korku verici olabilirken, çocuklar için çok daha ürkütücü ve anlaşılması sıkıntı bir durumdur. Onlara zelzelesi anlatırken ve zelzele eğitimi verirken, hem yanlışsız bilgiyi aktarmak hem de onların duygusal dünyalarını korumak büyük değer taşır. Hedefimiz, çocukları korkutmak değil, onları bilinçlendirerek muhtemel bir sarsıntı anında ne yapmaları gerektiği konusunda hazırlıklı hale getirmektir.
ÇOCUKLARA ZELZELE ŞUURU AŞILAMAK
Okul öncesi çocuklar için sarsıntısı, “yerin sallanması” üzere kolay ve somut tabirlerle anlatabilirsiniz. Daha büyük çocuklar için, zelzelenin nedenlerini basitçe açıklayabilir, fay çizgileri ve yer kabuğu hareketleri üzere kavramlara değinebilirsiniz. Lakin teknik ayrıntılara boğmaktan kaçının.
Siz ne kadar sakin olursanız, çocuğunuz da o kadar inançta hissedecektir. Kendi korkularınızı onlara yansıtmamaya itina gösterin. Zelzeleyle ilgili sorularını sabırla yanıtlayın ve kaygılarını küçümsemeyin. “Korkmakta haklısın, bu doğal bir olay ancak biz inançta olmak için neler yapabileceğimizi öğreneceğiz,” üzere tabirlerle onları rahatlatın.
Depremle ilgili abartılı yahut yanlış bilgiler vermek çocukların daha çok korkmasına neden olabilir. Muteber kaynaklardan edindiğiniz gerçek bilgileri onlarla paylaşın. Bilhassa küçük çocuklar için zelzele anında yapılması gerekenleri oyunlar yahut öyküler aracılığıyla anlatmak daha tesirli olabilir. Örneğin, “Saklanma Oyunu” oynayarak inançlı noktaları öğretebilirsiniz.
Depremle ilgili bilgileri ve yapılması gerekenleri farklı vakitlerde tekrarlayarak pekiştirin. Bu, bilgilerin kalıcı olmasını sağlayacaktır.
EVDE SARSINTI EĞİTİMİ NASIL OLMALI?
Ev, çocukların en inançta hissetmesi gereken yerdir. Bu nedenle konutta sarsıntı eğitimi vermek, onların mümkün bir sarsıntı anında yanlışsız reaksiyonlar vermesini sağlamak açısından kritik değere sahiptir.
Güvenli noktaları belirleyin: Ev içinde zelzele anında saklanılabilecek inançlı noktaları birlikte belirleyin. Bunlar çoklukla sağlam bir masa yahut sıranın altı, yatağın yanı yahut iç duvar köşeleri olabilir. Bu noktaları onlara gösterin ve neden inançlı olduklarını açıklayın.
“Çök-Kapan-Tutun” hareketini öğretin: Deprem anında yapılması gereken en temel hareket olan “çök-kapan-tutun” durumunu uygulamalı olarak gösterin ve onlarla birlikte pratik yapın. Sarsıntı geçene kadar bu durumda beklemeleri gerektiğini vurgulayın.
Tahliye planı oluşturun: Evden inançlı bir biçimde nasıl çıkılacağını gösteren bir tahliye planı oluşturun. Bu planda, toplanma noktası üzere kıymetli ayrıntılar da yer almalıdır. Tahliye planını muhakkak aralıklarla gözden geçirin ve tatbikatlar yapın.
Tehlikeli olabilecek eşyaları sabitleyin: Kitaplık, dolap, tablo üzere devrilme riski olan eşyaları duvara sabitleyin. Mutfakta ve öbür alanlarda düşerek ziyan verebilecek eşyaların yerlerini gözden geçirin.
İlk yardım bilgisi edinin: Temel birinci yardım bilgisi edinmek, sarsıntı sonrası muhtemel yaralanmalara karşı hazırlıklı olmanızı sağlar. Çocuklara da kolay birinci yardım uygulamalarını yaşlarına uygun biçimde anlatabilirsiniz.
Aile bağlantı planı yapın: Zelzele sonrası aile bireylerinin nasıl irtibat kuracağını belirleyen bir plan yapın. Telefon sınırlarının ağır olabileceğini düşünerek alternatif bağlantı metotları (SMS, toplumsal medya vb.) belirleyebilirsiniz.
Deprem tatbikatları yapın: Belli aralıklarla (örneğin ayda bir yahut iki kez) meskende sarsıntı tatbikatları düzenleyin. Bu tatbikatlar, çocukların öğrendiklerini pekiştirmesine ve muhtemel bir sarsıntı anında ne yapacaklarını otomatik olarak hatırlamalarına yardımcı olur. Tatbikatları eğlenceli hale getirmeye çalışın ve sonunda olumlu geri bildirimler verin.
EVDE ÇOCUKLARLA ZELZELE ÇANTASI HAZIRLAYIN
Deprem sonrasında birinci birkaç saat yahut gün boyunca gereksinim duyulabilecek materyalleri içeren bir sarsıntı çantası hazırlamak hayati değer taşır. Bu çantayı çocuklarınızla birlikte hazırlamak, onların bilinçlenmesine ve sorumluluk hislerinin gelişmesine katkı sağlar.
DEPREM ÇANTASINDA BULUNMASI GEREKENLER
- Su: Kişi başı en az 1 litre olacak halde güçlü ambalajlarda su.
- Yiyecek: Uzun ömürlü, bozulmayan ve besleyici besinler (konserve, kraker, kuru meyve vb.).
- İlk yardım çantası: Temel birinci yardım gereçleri (sargı bezi, antiseptik, ağrı kesici, yara bandı vb.) ve varsa tertipli kullanılan ilaçlar.
- Battaniye yahut uyku tulumu: Beden ısısını koruyacak hafif ve sıcak tutan gereçler.
- El feneri ve pil: Karanlıkta taraf bulmaya yardımcı olacak el feneri ve yedek pilleri.
- Radyo (pilli): Haberleri ve duyuruları takip etmek için.
- Düdük: Yardım çağırmak için.
- Çok maksatlı çakı: Farklı muhtaçlıklar için kullanılabilecek bir araç.
- Hijyen gereçleri: Sabun, diş fırçası, diş macunu, tuvalet kağıdı, ıslak mendil üzere ferdî hijyen gereçleri.
- Önemli evrak ve para: Kimlik kartları, tapu, sigorta poliçeleri üzere kıymetli evrakların kopyaları ve bir ölçü nakit para.
- Çocuklar için özel eşyalar: Sevdikleri bir oyuncak, kitap yahut bir not defteri üzere onları sakinleştirecek ve oyalayacak eşyalar.
- İletişim bilgileri: Yakınlarının telefon numaraları ve adreslerinin yazılı olduğu bir kağıt.
DEPREM ÇANTASI HAZIRLARKEN DİKKAT
- Çantayı meskenin kolaylıkla ulaşılabilir bir yerinde (örneğin, kapıya yakın bir dolapta) saklayın.
- Çantanın tartısı, çocukların da taşıyabileceği kadar hafif olmalıdır.
- Su ve yiyeceklerin son kullanma tarihlerini nizamlı olarak denetim edin ve gerekirse yenileyin.
- Çantanın nerede olduğunu ve içinde neler olduğunu çocuklarınıza da anlatın.