Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Kadın ve Demokrasi Vakfı (KADEM) işbirliğinde düzenlenen “6. Memleketler arası Bayan ve Adalet Zirvesi”, ikinci gün oturumlarının akabinde sonuç bildirisinin açıklanmasıyla Cumartesi günü tamamlandı.
Haliç Üniversitesinde düzenlenen ve açılışına Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı dorukta iki gün boyunca farklı ülkelerden akademisyen, uzman ve araştırmacıların yer aldığı oturumlarda “Yapay Zeka ve Kadın” ana teması etrafında birçok bahis başlığı ele alındı.
İlk gün açılış konuşmalarının akabinde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş’ın moderatörlüğünde “Yapay Zeka Çağında Bayan: Meydan Okumalar ve Gelişen Fırsatlar” oturumu düzenlendi.
Zirvenin ikinci gününde ise “Yapay Zeka, Bilgi Üretimi ve Algoritmalar”, “Yapay Zeka, Sosyo-Kültürel Kodlar”, “Yapay Zeka Üzerine Etik Tartışmalar ve Politik Düzenlemeler”, “Yapay Zekanın Bayanın Uygun Olma Haline Etkileri”, “Demokratik Savunuculuk ve Hak Temelli Aktivizm” ile “İlham Veren Kadınlar” oturumları gerçekleştirildi.
KADEM Akademik Danışma Kurulu Üyesi Dr. Ravza Altuntaş Çakır’ın moderatörlüğündeki “Yapay Zeka, Bilgi Üretimi ve Algoritmalar” oturumuna; Innovative Solution Partners Inc. Kurucusu Mariyah Saifuddin, BM Data, Yapay Zeka ve Sorumlu Teknoloji Şefi Lambert Hogenhout, Batman Üniversitesinden Prof. Dr. Ömer Faruk Ertuğrul ve İstinye Üniversitesinden Doç. Dr. Şebnem Özdemir konuk oldu.
Tartışmalarda, yapay zekanın herkes için adil sonuçlar üretebilmesinde bilgi setlerinin nasıl beslenmesi, hangi kaynaklar kullanılarak oluşturulması gerektiğinin belirleyici olduğu vurgulandı.
YAPAY ZEKANIN AİLE YAPISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
KADEM Savunuculuk ve Araştırma Departmanı Yöneticisi Dr. Betül Özel Çiçek’in moderatörlüğündeki “Yapay Zeka, Sosyo-Kültürel Kodlar” oturumunun konukları ise Bağımsız Kültür Danışmanı Borbala Csete, Bari Aldo Moro Üniversitesinden Doç. Dr. Francesca Alessandra Lisi, Salesforce Üst Yöneticisi Karen de Sousa Pesse, teşebbüsçü ve Awaken Your Human Design Kurucusu Moana Sangeo oldu.
Yapay zekanın aile yapısını nasıl değiştirdiğinin gündeme getirildiği tartışmada, evvelce ailenin bilge şahsı pozisyonundaki yaşlıların, bugün gerek teknoloji kullanımı gerekse araçlarla sağlanan bilginin doğruluğunun denetimi için torunlara bağımlı olduğu belirtildi.
Daha fazla bayanın teknoloji alanında çalışabilmesi için bu alanın erişilebilirliğinin sağlanması gerektiği vurgulanan konuşmalarda, pek çok ülkede yapay zeka teknolojilerine ait taslak mevzuatların hazırlandığı hatırlatılarak, herkesin elindeki bilgiyi, alınan dersleri ve uygun örnekleri paylaşmasının ehemmiyetine işaret edildi.
Doç. Dr. Uğur Özdemir’in moderatörlüğündeki “Yapay Zekanın Bayanın Güzel Olma Haline Etkileri” başlıklı oturum; DZLP Group Yönetici Ortak ve Üst Yöneticisi (CEO) Lisa Brunet, cinsiyet çalışmaları uzmanı Lizette Soria, BM Enformasyon Merkezi Yöneticisi Miklos Gaspar ve yapay zeka muharriri Şule Güner’in iştirakiyle düzenlendi.
Oturumda, yapay zekanın bayanların refahı için sunduğu fırsatlar ve yapay zekada bayan istihdamının hem bölüm hem de genel olarak toplum üzerindeki tesiri incelendi.
KADEM Medya ve Basın Kurulu Üyesi Meryem İlayda Atlas; teşebbüsçü, Etik Yapay Zeka İçin Bayan Platformu Üyesi Ana Prica, Higer Dijital iş insanı, Stratejik Hizmetler Lider Yardımcısı Dr. Jess Evans, Yapay Zeka ve Dijital Politika Merkezi Başkanı Merve Hickok’un katıldığı “Demokratik Savunuculuk ve Hak Temelli Aktivizm” başlıklı oturumu yönetti.
Yapay zekanın adaleti, açıklığı ve hesap verebilirliğinin incelendiği, farklı başlıkların ele alındığı “Yapay Zeka Üzerine Etik Tartışmalar ve Politik Düzenlemeler” paneli, KADEM Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Nursem Keskin Aksay’ın moderatörlüğünde düzenlendi.
KADEM Akademik Danışma Kurulu Üyesi Doç. Dr. Nagihan Haliloğlu yönetimindeki “İlham Veren Kadınlar” oturumunun konukları; Lagos Üniversitesinden Doç. Dr. Chika Yinka-Banjo, Centro-i Teşebbüsçü ve CEO’su Dr. Elena Estavillo, RoofStacks & GoArt Metaverse Teşebbüsçüsü Esra Soylu, Leak Signal Danışma Kurulu Üyesi Melina Scotto, NeuroVision AI Tech, FROM YOUR EYES Kurucu ve CEO’su Zülal Tannur oldu.
Panelde, gelecekte bayanlar için daha kapsayıcı ve eşitlikçi bir yapay zeka ekosistemini teşvik etmeye yönelik harekete geçirilebilir adımları çevreleyen yapan telaffuzlar değerlendirildi.
GAZZE’DEKİ SOYKIRIMA ÖZEL SÖYLEŞİLER
Zirvede ayrıyeten Gazze’deki soykırıma özel bir başlık altında söyleşiler gerçekleştirildi.
“Yapay Zeka Takviyeli Soykırım: Gazze” bahisli söyleşilerde; İslamofobi üzerine çalışmalarıyla bilinen hukukçu, müellif, aktivist Prof. Dr. Khaled A. Beydoun, belgesel fotoğrafçısı, sanatçı Belal Khaled ve TRT Memleketler arası Haber Yayınları Dijital Kanal Koordinatörü Hatice Banu Acar yer aldı.
Oturumların akabinde KADEM Mütevelli Heyeti Başkanı Sümeyye Erdoğan Bayraktar ve KADEM Yönetim Kurulu Lideri Saliha Okur Gümrükçüoğlu, konuşmacılara iştirak sertifikalarını takdim etti.
SONUÇ BİLDİRİSİ AÇIKLANDI
Sonuç bildirisini okuyan KADEM Savunuculuk ve Araştırma Departmanı Yöneticisi Dr. Betül Özel Çiçek, doruğun “Yapay Zeka ve Kadın” teması altında, yapay zeka teknolojisi ve cinsiyet adaleti ortasındaki karmaşık kesişimleri tartışmak için kapsamlı bir platform sunduğunu söyledi.
Yapay zekanın cinsiyet adaletini ileriye taşırken insan hakları ve temel özgürlükleri koruyacak halde dönüştürücü bir yaklaşımla ele alınması gerektiğini savunduklarını belirten Çiçek, “Kadınların yapay zeka odaklı dijital ekosistemde tam iştirakini, temsilini ve güvenliğini sağlayacak amaca yönelik bir hareket planı davetinde bulunuyoruz.” diye konuştu.
Önerilerini sıralayan Çiçek, cinsiyete hassas yapay zeka teşebbüslerine yatırım yapılması, yapay zekada ön yargının azaltılması ve bayan liderliğinin desteklenmesi, araştırmalarda cinsiyet adaletinin teşvik edilmesi, en âlâ uygulamalar rehberi oluşturulması, demokratik hukuk ve siyaset imali hususlarına dikkati çekti.
Çiçek, sadece yenilikçi değil, tıpkı vakitte kapsayıcı bir yapay zeka ortamı oluşturarak demokrasiyi besleyen sürdürülebilir ve adil bir ilerlemeyi sağlamayı hedeflediklerini aktararak, şunları kaydetti:
“Bu yaklaşım, yapay zekanın tüm toplumsal kesitlerin faydasına toplumsal dönüşüm için güçlü bir araç olmasını sağlayacak ve cinsiyetten bağımsız olarak toplumun tüm bireylerinin yarar sağlayacağı yenilikleri destekleyecektir. Yapay zekanın etik, yasal ve toplumsal tesirlerinin adalet, hesap verebilirlik ve şeffaflığı önceliklendiren bir bakış açısıyla ele alınmasını sağlayacaktır. Bu, tüm bireylerin ve toplulukların gelişebileceği daha kapsayıcı, dinamik ve ileri görüşlü bir dijital dünyaya katkı sağlayacaktır.”