Geçtiğimiz günlerde Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan denetim sonrası sütün içinden su çıkması pes dedirtti. Büyük skandal sonrası uzmanlardan hileli süt ile ilgili ihtarlar gelmeye başladı. İşte süt seçerken dikkat etmeniz gerekenler…
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın nizamlı olarak yaptığı kontrol sonrası, Birşah markalı süt eserlerinde büsbütün su bulunduğunu tespit ederek toplatma kararı aldı. Halkın sıhhatini tehlikeye düşüren değiştirilmiş süt skandalı sonrası vatandaşlar süt alırken sütün kaliteli olup olmadığı sorusunu yanıt arıyor.
Doğal sütün hileli sütlerden nasıl ayırt edilebileceği hakkında konuşan Yüksek Besin Mühendisi ve Öğr. Gör. Nurullah Zekeriya Akar, tüketicilere kritik ikazlarda bulunarak doğal sütün püf noktalarını ve hile tekniklerini tek tek anlattı.
Süte su katılması, sütün hacmini artırarak maliyeti düşürmek emeliyle yapılan en yaygın hilelerden biri. Öğr. Gör. Nurullah Zekeriya Akar’a nazaran, su eklenmiş sütü duyusal olarak fark etmek mümkün. “Su katılmış süt, renginden ve tadından kendini ele verir” diyen Akar, Doğal süt, porselen beyazıdır ve hafif tatlı bir lezzete sahiptir. Lakin su eklenmiş süt mavimsi bir tona döner ve tadı hafifler. Doğal sütteki ağır ve kremamsı yapı, su katıldığında kaybolur” açıklaması yaptı.
Akar, bu tıp sütlerin laboratuvar testleriyle kesin olarak tespit edilebileceğini fakat dikkatli bir tüketicinin kimi ipuçlarıyla da hileli sütü ayırt edebileceğini söyledi:
“Doğal süt sağılır sağılmaz yüzeyinde kaymak katmanı oluşur ve proteinler yüzeyde bariz bir köpüklenmeye neden olur. Su katılan sütlerde bu özellikler kaybolur.”
“SÜTÜNÜZ MAVİYE DÖNÜYORSA ŞÜPHELENİN”
Su katılmış süt, yalnızca besin pahasının azalmasıyla değil, halk sıhhati açısından da önemli riskler taşıyor. Su ile seyreltilen süt, mikroorganizmaların çoğalması için uygun bir ortam oluşturuyor ve bu durum, bilhassa çocuklar için büyük bir tehdit oluşturuyor. Akar, tüketicilere süt alırken dikkat etmeleri gereken kimi noktaları şu halde sıraladı:
“Renk: Doğal süt porselen beyazıdır. Şayet süt mavimsi bir tona sahipse, su katılmış olma ihtimali yüksektir.
Tat: Doğal süt hafif tatlı bir lezzete sahiptir. Su katılan süt, bu yoğunluğu kaybeder ve daha hafif bir tat bırakır.
Kaymak Katmanı: Doğal süt, yüzeyinde kaymak katmanı oluşturur. Su katılmış sütlerde kaymak katmanı besbelli olmayabilir.”
HANGİ SÜT DAHA SAĞLIKLI
Süte su katılmasının yanı sıra, süt yağının bitkisel yağlarla değiştirilmesi de yaygın bir hile yolu. Akar, süt yağının sütün lezzeti, besin pahası ve kıvamını direkt etkilediğini belirterek “Doğal süt yağı, laboratuvar testleriyle tespit edilebilir. Lakin tüketiciler, süt eserlerinin tadındaki değişiklikleri fark ederek bile şüphelenebilir” dedi.
Akar, süt tercihinde yağ oranının kıymetine de şu formda dikkat çekti:
“Tam Yağlı Süt: yüzde 3.5 yağ oranına sahiptir ve bilhassa çocuklar, gençler ve büyüme çağındaki bireyler için önerilir.
Yarım Yağlı Süt: yüzde 1.5-1.8 yağ oranına sahiptir ve kalp sıhhatine dikkat eden ya da kilo denetimi yapan bireyler için ülküdür.
Yağsız Süt: yüzde 0.15 yağ oranına sahiptir. Fakat, süt yağındaki kimi vitaminlerin emilimini engellediği için dikkatli tüketilmelidir.”
“ETİKET OKUYUN, HAKİKAT SEÇİM YAPIN”
Akar, tüketicilere süt alırken kesinlikle etiket bilgilerini okumalarını ve muteber markaları tercih etmelerini önererek şunları ekledi:
“Süt alırken markaya ve etiket bilgilerine dikkat edin. Sütün yağ oranını, doğallığını ve süreç görüp görmediğini sorgulayın. Tüketiciler bilinçlendikçe, piyasadaki hileli eserler azalacaktır.”
SÜT GÜVENİLİRLİĞİNİ SORGULAMA
Akar’a göre doğru süt seçimi hem beslenme kalitesini artırıyor hem de uzun vadede sıhhat üzerinde kıymetli tesirler oluşturuyor. Doğal süt, içeriğindeki besin öğeleri ile bedene dayanak olurken, süreç görmüş yahut hileli sütler bu yararları sağlayamıyor. Bu nedenle, tüketicilerin şuurlu hareket etmesi ve satın aldıkları sütlerin güvenilirliğini sorgulaması büyük ehemmiyet taşıyor.